Czosnek nie wytwarza nasion i nie tworzy odmian, lecz typy, które ulegają dużej zmienności. W Polsce odmiany można zaliczyć do dwóch grup: wytwarzające (ozime) i nie wytwarzających pędów kwiatostanowych (jare). Polskie odmiany czosnku ozimego w zależności od długości okresu wegetacji dzielimy na wczesne, średnio wczesne, średnio późne i późne. Odmiany dzielą się jako polecane do przemysłu farmaceutycznego, przetwórczego, spożywczego i bezpośredniego spożycia. Ma główki wielkości od 45-90 g. W grupie form ozimych rośliny tworzą główki regularne, zaokrąglone lub eliptyczne, złożone z jednego okółka ząbków. Liczba ząbków jest mała, lecz poszczególne ząbki są duże. Główki są słabo okryte łuskami okrywającymi i źle się przechowują.
Czosnek ten jest uprawiany na użytek letni, jesienny i wczesnozimowy. Ze względu na złe przechowywanie oraz wytrzymałość na niskie temperatury sadzony jest jesienią. Poszczególne typy czosnku w tej grupie mają różną skłonność do tworzenia pędów kwiatostanowych. Typy te ze względu na tworzenie dużych główek są bardzo plenne. Czosnek nie wytwarzający pędów kwiatostanowych tworzy główki nieregularne, składające się z dużej ilości małych ząbków ułożonych spiralnie w 2-3 okółkach. Są one lepiej okryte łuskami okrywającymi i lepiej się przechowują (10-12 miesięcy). Sadzony jest przede wszystkim wiosną. Obecnie w przemyśle farmaceutycznym, przetwórczym i do bezpośredniego spożycia preferowane są odmiany jare charakteryzujące się dużą zawartością olejków eterycznych i siarkowych.
Grupa czosnków wytwarzających pędy kwiatostanowe.
- Typ czosnku dolnośląskiego. Główki spłaszczone, o ząbkach dużych, barwy fioletoworóżowej. W jednym okółku 5-7 ząbków.
- Typ czosnku z okolic Latowicza. Główki nieregularne, o dużej liczbie ząbków barwy fioletoworóżowej. Niewielki procent roślin tworzy roślin tworzy pędy kwiatostanowe.
- Typ czosnku z okolic Pienin. Główki spłaszczone, składające się z 6-8 ząbków. Kwiatostan z cebulkami powietrznymi o kształcie wydłużonym.
- Typ czosnku ze wschodnich rejonów Polski, oraz okolic podwarszawskich. Główki duże, składające się z 6-8 bardzo dużych i grubych ząbków, barwy szarobrunatno fioletowej. Uprawiany jest z sadzenia jesiennego.
Grupa czosnków nie wytwarzających pędów kwiatostanowych.
- Typ podgórski. Główki średniej wielkości, o masie 30 g, złożone z 5-11 ząbków, barwy fioletowo szarej. Łuski okrywające grube, ściśle przylegające. Przechowuje się bardzo dobrze. Uprawiany jest z sadzenia wiosennego i jesiennego. Ze względu na łagodny smak nadaje się do konsumpcji.
- Typ nizinny, topolski. Główki o masie 25-40 g, złożone z 5-20 ząbków barwy jasnordzawoszarej. Łuski okrywające średniej grubości, przezroczyste, łatwo odpadające. Ze względu na ostry smak przydatny dla przemysłu farmaceutycznego i bezpośredniego spożycia.
|